Nieuwe voorrangsregel kinderopvang sluit kwetsbare gezinnen uit

Voorrangsregel versterkt mattheuseffect

De sector erkent het belang van kinderopvang voor voltijds werkende ouders. Dat deze ouders toegang moeten hebben tot kinderopvang staat buiten kijf. Maar de verstrengde voorrangsmaatregel die de Vlaamse Regering nu op tafel legt, dreigt heel wat mensen uit te sluiten waarvoor kinderopvang ook noodzakelijk is. Zij het mogelijks omwille van andere redenen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de sociale en pedagogische functies die kinderopvang heeft. De wetenschappelijke bewijzen stapelen zich ondertussen op. Hoe vroeger baby’s en peuters worden gestimuleerd om zich te ontwikkelen, hoe beter deze kinderen zich later zullen integreren en ontwikkelen in de samenleving. Voor kinderen uit kwetsbare thuissituaties maakt die extra aandacht in de opvang een wereld van verschil.

Daarnaast dreigt de maatregel eenoudergezinnen te discrimineren. En laat dat net de groep zijn in Vlaanderen die het meest kwetsbaar is voor armoede. De Vlaamse Regering hanteert een minimale tewerkstellingsgrens van 4/5e. In een gezin met twee werkende ouders, zou een combinatie van één ouder die voltijds werkt en één die 60% werkt met andere woorden voldoende zijn om voorrang te krijgen. In een eenoudergezin blijft de ondergrens 4/5e. De druk op de schouders van deze ouder is met andere woorden vele malen zwaarder, waardoor deze weer meer kans maakt om uit te vallen.

Averechts effect op arbeidsmarkt

En niet alleen kwetsbare gezinnen zijn de dupe van deze maatregel. Ook de arbeidsmarkt dreigt onder spanning te komen. De activeringsinspanningen van de Vlaamse Regering de afgelopen jaren dreigen een maat voor niets te zijn. In de zorg- en welzijnssectoren heerst bijvoorbeeld een grote arbeidskrapte. Tegelijkertijd wordt de sector gekenmerkt door deeltijds werk. SOM vreest voor de gevolgen op de arbeidsmarkt als deeltijders geen kinderopvang meer vinden. Zullen zij afhaken om de zorg voor hun kinderen op te nemen? Daarenboven is voltijdse tewerkstelling nu eenmaal niet voor iedereen haalbaar. Als men de activeringsgraad wilt verhogen, zal de overheid enige flexibiliteit aan de dag moeten leggen. Werken in Vlaanderen mag geen alles of niets verhaal worden.

Meer flexibiliteit voor kinderopvanginitiatieven

De Vlaamse Regering geeft in haar verstrengde voorrangsmaatregel maar heel weinig ruimte aan kinderopvanginitiatieven om ouders met een niet-voltijdse tewerkstelling toe te laten. 90% van de kinderen zal voltijds (of 4/5e) werkende ouders moeten hebben en slechts 10% mag hiervan afwijken. De sector dringt erop aan dat deze verdeling niet haalbaar is én daarenboven schadelijk dreigt te zijn. SOM vraagt daarom met tal van experten voor een versoepeling van deze verhouding. We willen tevens beklemtonen dat het probleem van plaatstekort in de kinderopvang alleen opgelost wordt door te investeren in de sector. Op lange termijn zal dit altijd renderen.